Washington Post για Ισραηλινή οικονομία: Χιλιάδες πολίτες στα όπλα, χιλιάδες επιχειρήσεις λουκέτο

Ήδη ο πόλεμος του Ισραήλ στη Χαμάς είχε προκαλέσει ιδρώτα στην Ισραηλινή Κεντρική Τράπεζα υπολογίζοντας το κόστος σε 67 δισ. δολ το 2025. Η δεύτερη σύγκρουση που ξεκινάει η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου φαίνεται να φέρνει την οικονομία της χώρας του πραγματικά στα όριά της.

Μπορεί η τεράστια βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας του Ισραήλ να έχει αντέξει, αλλά την η υπόλοιπη οικονομία καταρρέει.

Όπως αναφέρει η Washington Post, το ΑΕΠ του Ισραήλ συρρικνώθηκε απότομα με νώνεται απότομα. Δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν κλείσει και ένας αυξανόμενος αριθμός θέσεων εργασίας μεταφέρεται στο εξωτερικό.

Οι Ισραηλινοί έφεδροι έχουν βάλει τις καριέρες τους σε αναμονή ή προσπαθούν να συνδυάσουν δουλειά και θητεία. Περίπου 287.000 Ισραηλινοί κλήθηκαν να υπηρετήσουν μετά τις 7 Οκτωβρίου, ένας τεράστιος αριθμός σε μια χώρα κάτω των 10 εκατομμυρίων. Πολλοί ήταν αναπόσπαστο κομμάτι των εταιρειών τους και αγωνίστηκαν να εξισορροπήσουν τους στόχους σταδιοδρομίας με τα καθήκοντα πρώτης γραμμής. Ωστόσο δεν είναι καθόλου εύκολο.

Οι τομείς των κατασκευών και της γεωργίας που βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό στους Παλαιστίνιους των οποίων οι άδειες εργασίας ακυρώθηκαν από το Ισραήλ, έχουν χτυπηθεί άσχημα.

«Αυτή τη στιγμή στη κυβέρνηση είναι εντελώς αποσυνδεδεμένοι από οτιδήποτε δεν είναι πόλεμος… και δεν υπάρχει τέλος»

Ο δε τουρισμός έχει υποχωρήσει περισσότερο από 75%, ανέφερε το Κεντρικό Γραφείο Στατιστικής τον Ιούνιο, με πολλά μαγαζιά στους άλλοτε πολυσύχναστους δρόμους της Παλιάς Πόλης της Ιερουσαλήμ να είναι κλειστά.

Ενδεικτικά, ο 70χρονος Abdul Qader Alami, ο οποίος έχει ένα περίπτερο με παγωτά και χυμούς στη Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ λέει έχουν περάσει μήνες και δεν έχει πουλήσει τίποτα. Χωρίς επιταγή συνταξιοδότησης από δεκαετίες δουλειάς ως χειριστής λυμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες, είπε: «Θα πέθαινα της πείνας».

«Η οικονομία ήταν τουρίστες και οι τουρίστες έφυγαν», είπε στην αμερικανική εφημερίδα. «Δεν υπάρχει οικονομία».

«Η οικονομία βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο αν δεν ξυπνήσει η κυβέρνηση», δήλωσε ο Νταν Μπεν Ντέιβιντ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Shoresh για Κοινωνικοοικονομική Έρευνα. «Αυτή τη στιγμή είναι εντελώς αποσυνδεδεμένοι από οτιδήποτε δεν είναι πόλεμος… και δεν υπάρχει τέλος».

Οι διεθνείς πελάτες άρχισαν να εκφράζουν ανησυχίες για το Ισραήλ τους μήνες πριν από τις 7 Οκτωβρίου, είπαν ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, όταν ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου προσπάθησε να αποδυναμώσει το Ανώτατο Δικαστήριο, οδηγώντας σε μαζικές διαμαρτυρίες και ανησυχίες για τη δύναμη της δημοκρατίας του Ισραήλ.

Ο Σαγκί Ελιγιάχου, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας λογισμικού KMS lighthouse, είπε ότι στις 7 Οκτωβρίου, οι πελάτες εξέφρασαν τη συμπάθειά τους. «Την επόμενη μέρα», είπε, «άρχισαν να ρωτούν για τις διαδικασίες και τα εφεδρικά σχέδια. Και αυτές ήταν δίκαιες ερωτήσεις».

Για μπορέσει να αντιμετωπίσει την κατάσταση ο Ελιγιάχου επιτάχυνε τις προσλήψεις 30 υπαλλήλων από Πορτογαλία και Σερβία. Μεταξύ των 80 υπαλλήλων του με έδρα το Ισραήλ, ένας ήταν τόσο αναστατωμένος από τον χειρισμό του πολέμου από την κυβέρνηση που μετανάστευσε στον Καναδά και άλλοι δύο σκέφτονται να φύγουν.

Η οικονομία του Ισραήλ είναι γενικά ανθεκτική απέναντι στις συγκρούσεις, δήλωσε ο Ντάνι Μπαχαρ, ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο Παγκόσμιας Ανάπτυξης. Είπε ότι η τεράστια συνεισφορά του Ισραήλ στην καινοτομία και την τεχνολογία έχει δημιουργήσει μια τεράστια κουλτούρα start-up, καθιστώντας τη χώρα προορισμό για διεθνή έρευνα και ανάπτυξη.

«Αλλά αυτός ο πόλεμος φαίνεται σαν η μητέρα όλων των πολέμων», πρόσθεσε. «Αυτό σημαίνει ότι είναι ακριβός… και τα χρήματα πρέπει να έρθουν από κάπου».

Μέρος της πρόκλησης, είπε, είναι ότι η κυβέρνηση δεν ήταν διατεθειμένη να κάνει περικοπές στα κεφάλαια του συνασπισμού, που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση κοινωνικών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών σπουδών για την υπερορθόδοξη κοινότητα του Ισραήλ. Οι επιδοτήσεις είναι ευρέως αντιδημοφιλείς στους κοσμικούς Ισραηλινούς, αλλά τα υπερορθόδοξα κόμματα αποτελούν βασικό πυλώνα του κυβερνώντος συνασπισμού του Νετανιάχου.

Ο οικονομολόγος Μπεν-Ντέιβιντ, είπε ότι τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών υπό τον ακραίο Μπέζαλελ Σμότριτς, είναι απογοητευμένοι με μια κυβέρνηση που πιστεύει ότι επικεντρώνεται περισσότερο στον κατευνασμό των υποστηρικτών της παρά στη στήριξη της οικονομίας. Είπε ότι

τους έχει παρακαλέσει να παραμείνουν στους ρόλους τους. «Είναι το τελευταίο δημόσιο φράγμα που έχουμε», είπε. «Οι πολιτικοί είναι στη γη των λωτοφάγων».