Λειψυδρία: «Κατανάλωση με μέτρο – Τα έργα προσαρμογής θέλουν χρόνο» λέει ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ

Την ώρα που η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε δραματική μείωση των βροχοπτώσεων και επιτακτική ανάγκη σοφής διαχείρισης των υδάτινων πόρων λόγω λειψυδρίας, απαιτείται αφενός αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες και αφετέρου ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης του φαινομένου.

Υπενθυμίζεται ότι υδάτινοι τροφοδότες ειδικά στην Αττική στερεύουν και το Λεκανοπέδιο βρίσκεται σε κίτρινο συναγερμό. Η στάθμη της λίμνης του Μόρνου, που είναι βασική πηγή υδροδότησης για την Αττική, υποχωρεί συνεχώς και αποκαλύπτονται δυστοπικές εικόνες. Το άλλοτε βυθισμένο στη λίμνη χωριό Κάλλιο αναδύθηκε για πρώτη φορά από τα μέσα της δεκαετίας του ’90.

Όπως σημειώνει ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ Γιώργος Στεργίου, τα αποθέματα πόσιμου νερού για την Αττική σε διάστημα μόλις δύο ετών μειώθηκαν σημαντικά από 1.100 εκατομμύρια κυβικά τον Οκτώβριο του 2022 σε κάτω από 700 εκατομμύρια κυβικά σήμερα.

Την ίδια ακριβώς περίοδο, συμπληρώνει ο ίδιος, η ζήτηση νερού και η αντίστοιχη κατανάλωσή του αυξάνεται ειδικά το πρώτο εξάμηνο του 2024 με ρυθμούς ασυνήθιστα υψηλούς. Χαρακτηριστικά τον μήνα Ιούνιο, το ποσοστό αύξησης ήταν διψήφιο (12%).

Σύμφωνα με τον κ. Στεργίου, η βασική αιτία των παραπάνω αποτελεί η κλιματική κρίση που οδηγεί σε δραστική μείωση βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων καθώς και σε μεγάλα διαστήματα με υψηλές θερμοκρασίες και μεταφορά σκόνης που οδηγούν σε άνοδο της ζήτησης και όλα αυτά συχνότερα και εντονότερα.

«Ο συνδυασμός μάλιστα των μειωμένων ποσοτήτων διαθέσιμου νερού με υψηλά επίπεδα κατανάλωσης μπορεί, με ανάλογες κλιματολογικές συνθήκες, κάτι που είναι εξαιρετικά πιθανό να συμβεί, αλλά και καταναλωτικές συνήθειες, να εξαντλήσει τα αποθέματα νερού ακόμα και σε διάστημα λιγότερο των 5 ετών» λέει ο ίδιος.

Λειψυδρία σε συνδυασμό με υψηλά επίπεδα κατανάλωσης μπορεί υπό συνθήκες να εξαντλήσει τα αποθέματα νερού μέσα στην πενταετία

Το κλίμα είναι βέβαιο ότι δεν μπορούμε να το αλλάξουμε δραστικά και γρήγορα, αναφέρει στη συνέχεια. «Μπορούμε όμως να αξιοποιήσουμε τον περιορισμένο χρόνο που διαθέτουμε ώστε να  προετοιμαστούμε και να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα».

Το σχέδιο

Στο άρθρο του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο κ. Στεργίου αναφέρει ακολούθως ότι σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο η ΕΥΔΑΠ  παρακολουθώντας την εξέλιξη από μία σειρά δεικτών έθεσε έγκαιρα σε εφαρμογή το σχέδιο που έχει εκπονήσει για την αντιμετώπιση τέτοιων συνθηκών.

Λειτουργεί ήδη γεωτρήσεις στη Μαυροσουβάλα, ενώ θα προσθέσει και εφεδρικές ανακτώντας περίπου το 1/3 της ετήσιας μείωσης των αποθεμάτων (75 εκατομμύρια κυβικά /έτος). Υλοποιεί επίσης ένα πρόγραμμα προληπτικής αντικατάστασης αγωγών προκειμένου να περιορίσει ακόμα περισσότερο το ήδη χαμηλό ποσοστό (βάσει διεθνών standards) απωλειών νερού από διαρροές λόγω παλαιότητας του δικτύου.

Παράλληλα ανέδειξε μία σειρά μεσομακροπρόθεσμων μέτρων «που με τη στενή συνεργασία και καθοριστική συμβολή της Πολιτείας στην μελέτη και κατασκευή τους θα εξασφαλιστεί προοπτική πολλών ετών στην ομαλή και αδιάλειπτη τροφοδοσία 5 περίπου εκατομμυρίων πολιτών με υψηλής ποιότητας πόσιμο νερό».

Ο κ. Στεργίου σημείωσε ότι ήδη έχει προκριθεί ως έργο προτεραιότητας η ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος Ευήνου – Μόρνου από ποταμούς που σήμερα τροφοδοτούν μόνο τη λίμνη των Κρεμαστών. Για τον σκοπό αυτό μάλιστα σύντομα θα δρομολογηθεί η σχετική μελετητική και διαγωνιστική διαδικασία.

Ως στρατηγική εφεδρεία ή/και ως μέτρο άμεσης υλοποίησης έχει επίσης επιλεγεί η αφαλάτωση, ενώ σταδιακά μέσα στα επόμενα χρόνια θα ξεκινήσει και η χρήση ανακτημένου νερού για άρδευση και βιομηχανίες, καθώς και για τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα.

Θα απαιτηθεί χρόνος

Η εγχώρια αλλά και η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι για τα έργα προσαρμογής θα απαιτηθεί χρόνος, τονίζει ο Γιώργος Στεργίου. «Πέρα από τις άμεσες ενέργειες στις οποίες έχει ήδη προβεί η ΕΥΔΑΠ, μόνο η κατανάλωση με μέτρο από τους πολίτες του Λεκανοπεδίου μπορεί να μεγαλώσει το παράθυρο του χρόνου που διαθέτουμε για να είμαστε απολύτως έτοιμοι ακόμα και εάν επιβεβαιωθούν τα πιο ακραία κλιματολογικά σενάρια».

Και προσθέτει: «Σε αυτή λοιπόν την προσπάθεια η καθεμία και ο κάθε ένας από εμάς μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά με μικρές αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες. Τα λίγα λίτρα νερού που εξοικονομούμε ατομικά οδηγούν σε κέρδος για την Αττική εκατομμυρίων κυβικών ετησίως. Η πρόκληση του κλίματος απαιτεί να κάνουμε πράγματα με διαφορετικό τρόπο από ό,τι στο παρελθόν. Από όλους μας. Την εταιρεία, την πολιτεία, τους πολίτες. Είναι δική μας ευθύνη να τα καταφέρουμε».