Λάρισα: Ιστορική ημερίδα για την ανάδειξη της μαρτυρικής ιστορίας της Σκαμνιάς

Με μια ιστορική ημερίδα κορυφώθηκαν οι προσπάθειες του Συλλόγου των Απανταχού Αποδήμων Σκαμνιωτών «ο Όλυμπος», να ανακηρυχθεί επίσημα η Σκαμνιά Ελασσόνας Μαρτυρικό χωριό, μπαίνοντας στον κατάλογο των Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών που γνώρισαν τη λαίλαπα του φασισμού και του ναζισμού, σε ένα από τα πιο ειδεχθή εγκλήματα της ανθρωπότητας.

Η ημερίδα με τίτλο «Σκαμνιά: Μνήμες, Τόπος, Άνθρωποι και η Σκιά της Μνήμης», πραγματοποιήθηκε στις 25 Αυγούστου 2024, στο συμβολικό χώρο του Δημοτικού σχολείου του χωριού, το οποίο διαμορφώθηκε γιορτινό για μια ημέρα-με αίθουσες, εργασιών ημερίδας και έκθεσης Μουσειακού υλικού της Παλιάς Σκαμνιάς, για να στεγάσει σε μια ατμόσφαιρα κοινότητας, τις μνήμες από το παρελθόν αλλά και την ιερά Μνήμη του τόπου…

Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Σύλλογο των Απανταχού Αποδήμων Σκαμνιωτών, σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Θεσσαλίας και το Δήμο Ελασσόνας.

«Η περίπτωση της Παλιάς Σκαμνιάς», τόνισε στην εισαγωγή της η υπεύθυνη οργάνωσης και παρουσιάστρια της ημερίδας Αρχοντία Γιαννακάκη, εκπαιδευτικός, μέλος του Συλλόγου Απανταχού Αποδήμων Σκαμνιωτών, «αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα ειδικά για τον επισκέπτη της, να βιώσει τι σημαίνει πόλεμος και καταστροφή, ξεκινώντας από το τοπικό γεγονός, για να κάνει αναγωγή στην εικόνα που συνδέεται με αυτό το γεγονός, τον φασισμό και τον ναζισμό». Η πρόεδρος του Συλλόγου Τούλα Μουγδή, εκπαιδευτικός, στην ομιλία της επισήμανε πως «ερχόμαστε σήμερα να τονίσουμε ότι η παλιά Σκαμνιά έχει σβηστεί από τον χάρτη, πράγμα που αντανακλάται στην εικόνα που αντικρίζει ο σημερινός επισκέπτης στο χώρο της, στον οποίο έχει απομείνει μόνο η εκκλησία της Αγίας Τριάδας. Κι όμως το γεγονός αυτό δεν έχει καταγραφεί, όπως θα έπρεπε, στη νεότερη ελληνική ιστορία».

Κεντρική ομιλήτρια της εκδήλωσης ήταν η Δρ Βασιλική Λάζου, Ιστορικός, διδάσκουσα στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, η οποία μίλησε για τα αίτια και τις συνέπειες των εγκληματικών ενεργειών των ναζιστικών και φασιστικών δυνάμεων Κατοχής.

Συγκινητικές υπήρξαν οι στιγμές όπου τα ιστορικά γεγονότα ζωντάνεψαν από τις αυθεντικές διηγήσεις του παπα-Νικόλα Πνευματικού, του Ιωάννη Τσιαπάλη, του Σοφοκλή Αλεξανδρή και του Κωνσταντίνου Μουγδή, Σκαμνιωτών που τα βίωσαν και τα κρατούν ακόμη καλά στη μνήμη τους-92, 96, 98 χρονών σήμερα, φέρνοντας φωνές από το παρελθόν. Αποσπάσματα από καταγραφές των γεγονότων από τα βιβλία και συγκεκριμένα του ανέκδοτου βιβλίου του Σκαμνιώτη δασκάλου κατά την περίοδο της κατοχής, Δημητρίου Ζήση Μουγδή, των ανέκδοτων βιωματικών ποιημάτων του Σκαμνιώτη ερευνητή, Ιωάννη Τσιαπάλη και του βιβλίου «Έτσι ήταν», του Σκαμνιώτη ομότιμου καθηγητή της Ιατρικής ΑΠΘ, Ιωάννη Αγοραστού, διάβασαν οι Νικόλαος Πνευματικός, απόφοιτος ΕΚΠΑ, Κωνσταντίνα Λιάπη, φοιτήτρια ΠΑΜΑΚ, Αρχοντία Γιαννακάκη, Ευφροσύνη Γουγούλα, εκπαιδευτικοί.

Παράλληλα ζωντάνεψαν οι αγριότητες στα γειτονικά χωριά Καρυά, Κρυόβρυση, καθώς και τα ολοκαυτώματα της Τσαριτσάνης, του Δομένικου και του Σαρανταπόρου, με ομιλίες από τους εκπροσώπους τους Δημήτριο Ζυγούρη, Απόστολο Ποντίκα, Νικόλαο Κουτσομάρκο, Γεώργιο Νικολούλη και Ιωάννη Ντάλλα, αντίστοιχα.

Μεταξύ αυτών που χαιρέτισαν την εκδήλωση είναι ο πατέρας Βασίλειος Παπανικολάου, εκπρόσωπος του Μητροπολίτη Ελασσόνας κ. Χαρίτωνα, από την Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας Σπαρμού Ελασσόνας, στην οποία φυλάσσονται σήμερα εικόνες και κειμήλια της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας Παλιάς Σκαμνιάς, στολίδι κάτω από την κορυφή «Εννέα Πύργοι» του Ολύμπου, μοναδικό σωσμένο κτίσμα από τη λαίλαπα του ναζισμού. Χαιρέτισαν επίσης ο αρχιτέκτονας Βασίλειος Τσολάκης, ο οποίος με πολύ μεράκι ανέδειξε σε ντοκιμαντέρ την ιστορία του τόπου, ο εκδότης του Θεσσαλικού Ημερολογίου Κώστας Σπανός, στο οποίο δημοσιεύτηκαν κείμενα για την ιστορία της Σκαμνιάς και ο ομότιμος καθηγητής Ιατρικής του ΑΠΘ Ιωάννης Αγοραστός, ο οποίος αναφέρθηκε στην κατοίκηση της Παλιάς Σκαμνιάς.

Παρευρέθηκαν και χαιρέτισαν ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Βασίλειος Κόκκαλης, ο εκπρόσωπος του βουλευτή του ΚΚΕ Γεωργίου Λαμπρούλη, Δημήτριος Αβρανάς, μέλος του γραφείου περιοχής Θεσσαλίας του ΚΚΕ, ο αντιπεριφερειάρχης Υγείας Βαγγέλης Αποστόλου, ο Δήμαρχος Ελασσόνας Νικόλαος Γάτσας, ο Δήμαρχος Τυρνάβου Στέλιος Τσικριτσής και ο πρόεδρος της Κοινότητας Σκαμνιάς Κωνσταντίνος Μωραΐτης.

Παρευρέθηκαν επίσης η αντιδήμαρχος Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών του Δήμου Τυρνάβου Διαμάντω Μπάσμπα, ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Αμπελώνα Δημήτρης Θεοχαρίδης, ο σύμβουλος της Κοινότητας Αμπελώνα Αχιλλέας Αλεξόπουλος, ο πρόεδρος της Κοινότητας Καρυάς Νικόλαος Κατσίβελος και εκπρόσωποι Συλλόγων της Καρυάς, της Κρυόβρυσης και της Τσαριτσάνης.

Χαιρετισμό απέστειλαν ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Κέλλας και ο βουλευτής Λάρισας της Νέας Δημοκρατίας, Χρήστος Καπετάνος. Ιδιαίτερη αναφορά στην ημερίδα έγινε στον χαιρετισμό του προέδρου του Ομίλου Ολοκαυτώματος του Μαρτυρικού Κομμένου της Άρτας Δημήτρη Βλαχοπάνου, φιλολόγου και συγγραφέα, ο οποίος τόνισε πως «Σε τούτο το μεταίχμιο όπου δοκιμάζονται τα πάντα, και δοκιμάζεται κυρίως η συλλογική μνήμη, μένουμε όρθιοι στις επάλξεις του αγώνα με την απόλυτη πίστη πως αυτό που πράττουμε δεν είναι απλά ένα χρέος. Είναι μια ανάγκη που πηγάζει από μέσα μας, ψιθυρίζοντας πως η ιστορία των τόπων μας είναι δική μας υπόθεση».

Όλη την εκδήλωση εμπλούτισε μουσικά με αντιστασιακά τραγούδια, η χορωδία του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλλιθέας Ελασσόνας υπό τη διδασκαλία της εκπαιδευτικού Γεωργίας Αποστολάρα.