«Η Ζαριά» του Ιβάν Ατάλ φέρνει… προδοσία, απιστία και φόνο

Με φόντο τη λαμπερή  Κυανή Ακτή, ο Ιβάν Ατάλ σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε ένα γεμάτο αγωνία θρίλερ με ανατροπές που πυροδοτούν μια συναρπαστική πλοκή μεταξύ δύο φαινομενικά ευτυχισμένων ζευγαριών, που έρχονται ξαφνικά αντιμέτωποι με μια τραγωδία. Ζητήματα καταπιεσμένης ζήλιας, προδοσίας, ενοχής και δειλίας έρχονται στην επιφάνεια με όχημα τους αμφίσημους χαρακτήρες της ιστορίας που μαζί με τον Ιβάν Ατάλ ερμηνεύουν επίσης οι Μεϊγουέν, Γκιγιόμ Κανέ και Μαρί-Ζοζέ Κροζ.

Σχετικά με την ταινία, ο κεντρικός χαρακτήρας, ο Ματιέ (Ιβάν Ατάλ) είναι υπόχρεος εφ’ όρου ζωής στον φίλο του Βανσάν (Γκιγιόμ Κανέ): το σπίτι του, τη δουλειά του, ακόμα και την ίδια του τη ζωή, αφού πριν δέκα χρόνια ο Βανσάν τον είχε σώσει από βέβαιο θάνατο. Οι δυο φίλοι είναι αχώριστοι και μαζί με τις γυναίκες τους απολαμβάνουν μια ανέμελη ζωή στη Γαλλική Ριβιέρα… Όμως, όταν ο Ματιέ ανακαλύπτει πως ο Βανσάν απατά τη γυναίκα του, η πίστη προς τον φίλο του κλονίζεται. Όταν η ερωμένη του Βανσάν βρίσκεται νεκρή, τα δυο ζευγάρια κατακλύζονται από υποψίες συνοδευόμενες με τη δειλία, τα ψέματα και τις ενοχές. 

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας «Η Ζαριά»

«Η Ζαριά» βγαίνει δύο χρόνια μετά το «Les Choses Humaines», την προηγούμενη ταινία σας.  

Αυτό το σενάριο ήταν έτοιμο πριν από αυτό του «Les Choses Humaines». Στην πραγματικότητα, ήθελα να κάνω τη «Ζαριά» μετά το «Mon chien Stupide» γιατί ήθελα να εξελιχθώ, να σταματήσω να κάνω κωμωδίες και ταινίες genre (σ.σ. ταινίες είδους). Έτσι, γράψαμε αυτήν την ιστορία με τον σεναριογράφο μου Yaël Langmann, αλλά όταν άρχισα να την ετοιμάζω, διάβασα το βιβλίο της Karine Tuil «Les Choses Humaines». Το θέμα μου φάνηκε απίστευτα επίκαιρο και είπα μέσα μου ότι αυτό έπρεπε να γίνει λίγο πιο άμεσα.   

«Η Ζαριά» είναι βασικά εμπνευσμένη από ένα κείμενο του Έρικ Ασσού (Eric Assous) με τίτλο «Ball Τrap», σωστά;   

Ο Έρικ, πριν από μερικά χρόνια, μου είχε δώσει να διαβάσω το κείμενο αυτό. Είναι μια κωμωδία για δύο φίλους, ο ένας από τους οποίους σκοτώνει κατά λάθος την ερωμένη του. Βρήκα την ιδέα ενδιαφέρουσα και τον ρώτησα αν θα συμφωνούσε να με αφήσει να ασχοληθώ με αυτό το θέμα, με τον δικό μου τρόπο. Προφανώς η τωρινή ιστορία δεν έχει καμία σχέση με αυτό που τότε είχα διαβάσει! Πήγα από την κωμωδία… στο θρίλερ. Αυτό είναι ένα είδος που ήθελα (πραγματικά) να ασχοληθώ. Ακόμα κι αν έχω εξελιχθεί λίγο περισσότερο στο κωμικό είδος, οι ταινίες μου είναι όλες πολύ διαφορετικές μεταξύ τους: «Brilliance», «Mon Chien Stupide», «Les Choses Humaines». Ήθελα να θέσω στον εαυτό μου ερωτήματα σχετικά με τη σκηνοθεσία, ειδικά σε αυτό το νέο είδος που ασχολήθηκα. Μου αρέσει να βρίσκομαι σε ένα πλατό και να έρχομαι «αντιμέτωπος με ένα κείμενο», μια ιστορία, με τους χαρακτήρες. (Μου αρέσει να επεξεργάζομαι) πώς θα βάλω τον θεατή στη μια ή την άλλη κατάσταση; Ήθελα να κάνω μια συναρπαστική ταινία, που θα κρατήσει τον θεατή σε αγωνία. Αναρωτήθηκα, «πώς είναι να σκοτώνεις κάποιον;», «Πώς κινηματογραφείς έναν θάνατο ή ένα ατύχημα;». Είναι πράγματα που δεν είχα ξανακάνει και χάρηκα που έθεσα στον εαυτό μου αυτού του είδους τα ερωτήματα σχετικά με την σκηνοθεσία.  

Θελήσατε να ξαναδείτε κλασικά θρίλερ πριν γυρίσετε τη «Ζαριά»;  

Για να είμαι ειλικρινής, σχεδόν όλες οι ταινίες μου είναι επηρεασμένες από τον Γούντι Άλεν. Είναι ένας σκηνοθέτης που μιλάει για τον εαυτό του και καταπιάνεται με ιστορίες που έχουν κάτι να μου πουν. Καταπιάστηκα λοιπόν με τη φιλμογραφία του. Ως αναφορά για το τι θα ήθελα να κάνω, χρησιμοποίησα την ταινία του «Απιστίες και Αμαρτίες». Γιατί αυτά είναι ακριβώς τα θέματα που με αγγίζουν: ενοχές, ατιμωρησία, δειλία.   

Γιατί πάντα τελικά κυριαρχεί η ζωή και το πέρασμα του χρόνου; Πώς μπορούμε να τα αντέξουμε όλα; 

Αυτή τη φορά χρησιμοποίησα κοινότυπες ιστορίες με άλλη ανάγνωση: μια ιστορία φιλίας, αγάπης, ζευγαριών, μοιχείας. Τα υλικά ήταν τα ίδια με ό,τι έκανα πάντα (στις ταινίες μου), αφηγήθηκα τις ζωές (άλλων) που μέχρι τότε θα με έκαναν να γελάσω. Αλλά αυτή τη φορά όμως, στη συνέχεια εμφανίζεται η άβυσσος· η ζωή ανατρέπεται λόγω ενός εγχειρήματος που πάει στραβά. Διερωτήθηκα λοιπόν «πώς αναλαμβάνεις τις συνέπειες των πράξεων σου;». Πάντα μου έλεγαν ότι πρέπει να κάνω ένα θρίλερ ή μια ταινία genre, ότι αυτός ο τρόπος γυρισμάτων θα μου ταίριαζε. Έλεγα: «Εντάξει, αλλά για ποιο θέμα να μιλήσουμε;». Εδώ μπόρεσα να μείνω σε θέματα που ήξερα ή με ενδιέφεραν από παλιότερα, αλλά έπαιζα με τους κώδικες των ταινιών του είδους αυτού.   

Σε σχέση με το «Les Choses humaines», ήθελα να κάνω μια πιο παιχνιδιάρικη ταινία. Αν και λόγω των ιστοριών που αφηγείται νιώθω κοντά στον Γούντι Άλεν, στην πραγματικότητα επηρεάστηκα περισσότερο από άλλους σκηνοθέτες, κυρίως από τον Σίντνεϊ Λούμετ ή τον Μάικλ Μαν και την ταινία του «Ένταση». Μου άρεσε η σχέση τους με το φως, οι αντανακλάσεις, ο ήλιος. Εφόσον η ταινία μου δεν διαδραματίζεται στο Λος Άντζελες αλλά στην Κυανή Ακτή, ήθελα αυτό το χρώμα. Και για να ολοκληρώσω με τις αναφορές, πώς μπορείς να κάνεις μια συναρπαστική ταινία, χωρίς να σκεφτείς τον Χίτσκοκ;  

Υπήρχε πάντα πολλή μουσική στις ταινίες μου, αλλά αυτή τη φορά το σάουντρακ επρόκειτο να παίξει πραγματικά σημαντικό ρόλο. Ο Dan Levy συνέθεσε μια παρτιτούρα που μου αρέσει με θέματα ισάξια του Bernard Herrmann. Αυτό προσθέτει πολλά στην (ποιότητα της) ταινίας.  

Αντιμετωπίζετε τις επιλογές των ανδρών της ιστορίας με μεγάλη σκληρότητα. 

Ανήκω και εγώ σε αυτή την κατηγορία, οπότε ξέρω καλά το θέμα μου! Κατά τη διάρκεια μιας προβολής της ταινίας, ένας θεατής μού είπε ότι υποδύομαι έναν απεχθή χαρακτήρα, «αλλά παρόλα αυτά τον παρακολουθούσαμε με ενδιαφέρον, (γιατί) είχαμε ταυτιστεί μαζί του…». Αρχικά δεν είχα σκοπό να «φορτώσω» τους αντρικούς χαρακτήρες μου, αυτοί ήταν που με παρέσυραν όταν έγραφα… Ήταν πάνω απ’ όλα η επιθυμία να διασκεδάσω με αυτό το κινηματογραφικό είδος, που με ώθησε σε αυτήν την ταινία, αλλά θυμάμαι ότι επίσης στριφογύριζα για πολύ καιρό γύρω από μια άλλη ιδέα: Την ιδέα ενός άντρα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την έννοια του ηρωισμού. Το βρήκα ενδιαφέρον, σε μια εποχή που όλοι ισχυρίζονται ότι έχουν υψηλό ήθος και ιδανικά, αλλά που οποιοσδήποτε κρυμμένος πίσω από μια οθόνη μπορεί να κατηγορήσει οποιονδήποτε. Πού έχει πάει ο ηρωισμός και αυτό που σήμαινε τότε και τώρα; Μπορεί να μην έκανα μια τέτοια ταινία, αλλά ίσως (το παραπάνω ερώτημα) υποβόσκει στην «Ζαριά», όταν ο χαρακτήρας αναρωτιέται αν στέκεται στο ύψος των περιστάσεων, ενώ όλοι τον θεωρούσαν από κάθε άποψη επαρκή και πιστό, τόσο στην αγάπη όσο και στη φιλία. Τι μένει λοιπόν από αυτή την ειλικρινή στάση και τη δικαιοσύνη;  

Αν και έχει σκοτεινές αποχρώσεις, τρέφετε συμπόνια για τον χαρακτήρα σας, τον Ματιέ;  

(Αυτός) είναι ένα κάθαρμα, ένας τύπος που δεν έχει το θάρρος να πει τα πράγματα με το όνομα τους. Θέλει απλώς να σώσει το τομάρι του… Οπότε όχι, δεν τον συμπονώ, κι αν του βρω ελαφρυντικά, θα είναι καταλάθος. Απλώς δεν είναι ικανός να τα πει όλα, παρασυρμένος από το ένστικτο επιβίωσης, τον φόβο του, την ντροπή του… Θα πρέπει να συνειδητοποιήσει τον πόνο και τις παράπλευρες ζημιές που προκάλεσε το ψέμα του, για να καταλήξει να μιλήσει… Σε αυτό μπορεί να είναι συγκινητικός, αλλά σίγουρα δεν είναι ήρωας.  

Ήταν ξεκάθαρη επιλογή για εσάς το να παίξετε αυτόν τον ρόλο;  

Όχι, καθόλου, αλλά ήθελα να αντιμετωπίσω το περίφημο ερώτημα: «Τι θα έκανα εγώ στη θέση του»; Επίσης, ειλικρινά, δεν μπορούσα να παίξω στο «Things» και ήθελα πολύ να παίξω σε αυτή την ταινία, ειδικά με αυτούς τους ηθοποιούς και συγκεκριμένα με τον Γκιγιόμ Κανέ… Αλλά μετά, ξέρω ότι προτιμώ να μην παίζω στις ταινίες μου! Το επέλεξα γιατί μου ήταν… βολικό. Όταν είμαι μπροστά στην κάμερα, θέλω να πάω πίσω από την κάμερα και το αντίστροφο… Σαν να μην εκμεταλλεύομαι πλήρως την κατάστασή μου ως σκηνοθέτης ή ηθοποιός όταν τα κάνω όλα μόνος μου.  

Μιλούσατε για τον Γκιγιόμ Κανέ (Guillaume Canet)… του δώσατε τον ρόλο του Βενσάν, του φίλου και συνεργάτη σας…  

Λατρεύω τον Γκιγιόμ! Τον γνώρισα για την ταινία του Rock ’n Roll (Μεγάλωσε αν Τολμάς), στα γυρίσματα της οποίας διασκέδασα τόσο πολύ! Ο Γκιγιόμ, όπως κι εγώ, είμαστε ηθοποιοί και σκηνοθέτες. (Εκείνος) είναι από τους ηθοποιούς τους οποίους ήθελα να ξανασυναντήσω και να ξαναδουλέψω μαζί τους. Έπρεπε να περιμένουμε την κατάλληλη στιγμή κι έναν καλό ρόλο. Η «Ζαριά» δεν ήταν μια εύκολη ταινία στην παραγωγή της: δεν είχαμε πολύ χρόνο, αλλά ο Γκιγιόμ ήταν διαθέσιμος ανά πάσα στιγμή. Θα ξανά-έκανα ταινία μαζί του κι αύριο αν μου δοθεί ευκαιρία!  
  
Για τους χαρακτήρες της Ζουλιέτ (της συζύγου σας στην ταινία) και της Ντελφίν (της συζύγου του Γκιγιόμ), επιλέξατε τη Mαρί-Ζοζέ Κροζέ (Marie-Josée Croze) και τη Μαϊγουέν (Maiwenn)…  

Πρώτα απ’ όλα, κάνουμε μια λίστα με άτομα, εν προκειμένω ηθοποιούς, με τους οποίους θέλουμε να συνεργαστούμε. Μετά ξεχωρίσαμε ποιοι είναι κατάλληλοι για τους ρόλους.  

Η Μαρί-Ζοζέ αποπνέει κάτι απίστευτο μπροστά στην κάμερα: Απλώς θέλεις να την κινηματογραφήσεις. Το βλέμμα της στην οθόνη είναι συναρπαστικό… Είναι μια ανήσυχη ηθοποιός, που καταφέρνει να σου χαρίσει ενστικτώδη πράγματα, που πηγάζουν από την ευθραυστότητά της. Και αυτή η ευθραυστότητα ταιριάζει τέλεια στην ευθραυστότητα της Ζουλιέτ…  

Όσο για τη Μαϊγουέν, την επέλεξα γιατί μπορεί να ενσαρκώσει πλήρως αυτό που χρειαζόμουν για τον ρόλο: πραγματική βία πίσω από την ομορφιά… Έπρεπε να μπορέσουμε να πιστέψουμε ότι αυτή η γυναίκα ήταν ικανή να σκοτώσει την ερωμένη του συζύγου της, παρόλο που κατέχει όλους τους κώδικες κομψότητας όταν τη συναντάς. Ήθελα μια ηθοποιό ικανή να περιηγηθεί ανάμεσα σε αυτές τις δύο καταστάσεις: την επιτήδευση και την βία…  

Ένας άλλος σημαντικός χαρακτήρας, ακόμα κι αν ο ρόλος είναι δευτερεύων, είναι αυτός της Έλσας, την οποία υποδύεται η Άλμα Χοδορόφσκι (Alma Jodorowsky)…  

Ήταν πολύ δύσκολο να επιλέξω μια νεαρή ηθοποιό για έναν ρόλο που θεωρώ άχαρο και δύσκολο: μια νεαρή γυναίκα ικανή να αλλάξει τη ζωή ενός άνδρα… Ήταν ο Γκιγιόμ που μου είπε για την Άλμα, αναφέροντας ότι ήταν καλή ηθοποιός και θα ταίριαζε…  

Πώς βλέπετε αυτή την όγδοη σας ταινία ως σκηνοθέτης, τώρα που την παραδίδετε στην κρίση του κοινού;  

Είναι πάντα δύσκολο να παρακολουθήσεις τη δική σου ταινία, όταν μόλις την έχεις ολοκληρώσει. Νομίζω ο χρόνος θα μου δείξει τι (πραγματικά) έχω κάνει. Αυτή είναι η όγδοη, όπως λέτε, ταινία και ελπίζω απλώς να υπάρξουν πολλές περισσότερες. Όσο προχωρώ τόσο περισσότερο απολαμβάνω να κάνω αυτό που κάνω.  

Η Ζαριά (Un Coup De Des) 

Σενάριο: Γελ Λανγκμάν, Ιβάν Ατάλ, Σκηνοθεσία: Ιβάν Ατάλ, Πρωταγωνιστούν: Ιβάν Ατάλ, Μεϊγουέν, Γκιγιόμ Κανέ,Μαρί-Ζοζέ Κροζ, Διεύθυνση Φωτογραφίας: Ρεμί Σεβράν, Σκηνογραφία: Μαρί Σεμινάλ, Μοντάζ: Αλμπερτίν Λαστερά, Μουσική: Νταν Λεβί, 

Ημερομηνία Εξόδου: 25 Ιουλίου 2024/ Διάρκεια ταινίας: 85 λεπτά