Ευρωπαϊκή οικονομία: Στις Βρυξέλλες την Πέμπτη οι ευρωπαίοι ηγέτες για να βάλουν τέλος στην επιβράδυνσή της

Ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ άκουγε μια παρουσίαση στη συνεδρίαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου τον Απρίλιο, όταν τελικά συνειδητοποίησε πόσο άσχημα έχουν γίνει τα πράγματα για τη Γερμανία, κάτι που επηρεάζει και την ευρωπαϊκή οικονομία.

Στη μέση μιας παρουσίασης για την οικονομική κατάσταση, ο Francois Villeroy de Galhau τον παρότρυνε να ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά στη φωτογραφία που είχε επιλεγεί για να απεικονίσει το κύριο θέμα: Ήταν η Friedrichstrasse (σημαντικός πολιτιστικός και εμπορικός δρόμος) στο κέντρο του Βερολίνου.

Η κατρακύλα στην ευρωπαϊκή οικονομία

Ενώ οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Ουάσινγκτον ή στο Πεκίνο μπορεί να έχουν υπολογίσει την κατρακύλα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την αναποτελεσματικότητα εδώ και χρόνια, οι πολιτικοί που είναι επιφορτισμένοι με την πραγματική καθοδήγηση της ευρωπαϊκής οικονομίας χρειάστηκαν αρκετό χρόνο για να αποδεχθούν τη σοβαρότητα των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν.

Ο Λίντνερ γέλασε μαζί με τον επικεφαλής της γαλλικής κεντρικής τράπεζας. Αλλά μέσα του ήταν έξαλλος, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει τις σκέψεις αυτές.

Η γερμανική οικονομία, η βιομηχανική ατμομηχανή της Ευρώπης, δεν έχει καταφέρει να συγκεντρώσει δύο συνεχόμενα τρίμηνα ανάπτυξης από τότε που ανέλαβαν τα καθήκοντά τους ο Λίντνερ και ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς το 2021, το μπλοκ βρίσκεται σε συνολική υπεροχή έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας στη μάχη για την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς τεχνολογίας και η εμβληματική πράσινη μετάβαση προσκρούει στην αντίδραση των ψηφοφόρων και της ακροδεξιάς.

Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και η πιθανότητα νίκης του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές του επόμενου μήνα έχουν υπογραμμίσει την ανάγκη για περισσότερες στρατιωτικές δυνατότητες, προσθέτοντας άλλο ένα δαπανηρό στοιχείο στον κατάλογο των θεμάτων που τα κράτη μέλη δεν μπορούν να συμφωνήσουν για τον τρόπο χρηματοδότησης, κάτι που επηρεάζει την ευρωπαϊκή οικονομία.

Τι θα συζητήσουν στην ΕΕ για την ευρωπαϊκή οικονομία

Οι ηγέτες της ΕΕ θα συγκεντρωθούν την Πέμπτη στις Βρυξέλλες για να ξεκινήσουν συζητήσεις σχετικά με το πώς θα αντιμετωπιστούν όλα αυτά που αφορούν την ευρωπαϊκή οικονομία. Αλλά είναι διχασμένοι ως προς το τι πρέπει να κάνουν.

Ορισμένα μέλη του Βορρά θέλουν να επικεντρωθούν στο να κάνουν την εσωτερική αγορά πιο αποτελεσματική, η Γαλλία και η Ιταλία υπογραμμίζουν την έλλειψη επενδύσεων και τα ανατολικά κράτη επικεντρώνονται στην άμυνα. Αλλά κυρίως, υπάρχει μια πικρή διαφωνία σχετικά με την ιδέα για περισσότερο κοινό δανεισμό από τα μέλη της ΕΕ.

Η πρόταση Ντράγκι και η απόρριψη

Όταν ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι παρουσίασε το σχέδιό του για την αναζωογόνηση της τύχης της ΕΕ τον περασμένο μήνα, συνέστησε την τακτική κοινή έκδοση χρέους ως ακρογωνιαίο λίθο ενός σχεδίου για την ενίσχυση των επενδύσεων κατά 800 δισεκατομμύρια ευρώ (875 δισεκατομμύρια δολάρια) ετησίως.

Με τη συγκέντρωση του δανεισμού τους, τα κράτη μέλη θα δημιουργούσαν με την πάροδο του χρόνου μια κρίσιμη μάζα ασφαλών περιουσιακών στοιχείων ως θεμέλιο μιας βαθύτερης και πιο ολοκληρωμένης κεφαλαιαγοράς που θα βοηθούσε να ξεκλειδώσουν περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις.

Η πρόταση αυτή απορρίφθηκε εκ προοιμίου από τους Λίντνερ και Σολτς.

«Οι αντιδράσεις στην έκθεση Ντράγκι ήταν πολύ συγκρατημένες», λέει η Cornelia Woll, πρόεδρος της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης Hertie στο Βερολίνο, προσθέτοντας ότι «Η σημασία της έκθεσης θα πρέπει να κριθεί κυρίως από τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνει τις μελλοντικές συζητήσεις.»

Ο Πασκάλ Ντόνοχιου, ο Ιρλανδός αξιωματούχος που ηγείται των συναντήσεων των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, λέει ότι η συζήτηση για την οικονομική πολιτική της ΕΕ δεν ήταν μέχρι στιγμής ανάλογη των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν.

Αλλά θα γίνει, επιμένει. «Θα δείτε τον τόνο να αλλάζει», δήλωσε ο Ντόνοχιου, επισημαίνοντας ότι οι συνομιλίες της Πέμπτης αποτελούν την αρχή μιας νέας ώθησης που θα προετοιμάσει το έδαφος για μια συζήτηση με τον Ντράγκι σε μια άλλη σύνοδο κορυφής στη Βουδαπέστη στις αρχές Νοεμβρίου.

Ο Ντόνοχιου είχε τη δική του επιφοίτηση για την ευρωπαϊκή οικονομία όταν οι επικεφαλής των οικονομικών της Ομάδας των Επτά, όταν συναντήθηκαν στην Ιταλία στη λίμνη Ματζόρε τον Μάιο.

Συγκεντρώθηκαν στο Grand Hotel des Iles Borromées, ένα κτίριο της Belle Epoque με εντυπωσιακές σκάλες, κρυστάλλινους πολυελαίους και τοιχογραφημένες οροφές, ως υπενθύμιση της εποχής που οι οικονομίες της Ευρώπης ήταν οι πλουσιότερες στον κόσμο.

Οι προβλέψεις

Στις συνομιλίες κυριάρχησε το θέμα της χρηματοδότησης της άμυνας της Ουκρανίας έναντι της Ρωσίας, αλλά ήταν η ανταλλαγή απόψεων με αξιωματούχους από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, η Βραζιλία και η Νότια Κορέα που τράβηξε την προσοχή του Ντόναχιου. Το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη της ευρωζώνης μόλις 1,2% το 2029.

Η Βραζιλία και η Νότια Κορέα αναμένεται να αναπτυχθούν με σχεδόν διπλάσιο ρυθμό, ενώ η οικονομία της Σαουδικής Αραβίας μπορεί να αναπτυχθεί με τριπλάσιο ρυθμό. «Το να τους ακούω να μιλούν για τις προοπτικές ανάπτυξής τους ήταν πολύ απογοητευτικό», θυμάται ο Ντόναχιου.

Ένα άλλο πρόσωπο που παρακολουθεί τακτικά αυτές τις συναντήσεις λέει ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσέρχονται εδώ και χρόνια χωρίς να αντιλαμβάνονται πόσο πολύ έχουν μείνει πίσω σε σχέση με άλλες μεγάλες οικονομίες. Τώρα μπορούν να δουν ότι έχουν πρόβλημα, είπε το ίδιο άτομο.

Ο στόχος της ανάπτυξης

Κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων κεκλεισμένων των θυρών, ο τότε Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λε Μερ είπε στους συναδέλφους του ότι θα πρέπει να θέσουν έναν δημόσιο στόχο για τον διπλασιασμό του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης, ο οποίος θα ευθυγραμμίσει την ΕΕ με τις ΗΠΑ.

Η πρόταση αυτή δεν έχει ακόμη υιοθετηθεί. Και ο ίδιος ο Λε Μερ παραγκωνίστηκε μετά την ήττα του κόμματος του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στις βουλευτικές εκλογές της Γαλλίας τον Ιούνιο.

ΑΑλλά όταν οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ συγκεντρώνονται τώρα για τις τακτικές συνεδριάσεις τους στις Βρυξέλλες, η μεγαλύτερη ανησυχία είναι τι πρέπει να κάνουν για να καλύψουν τη διαφορά από τις ΗΠΑ και την Κίνα, δήλωσε ένας αξιωματούχος.

Κάτω από αυτές τις συζητήσεις υπάρχει μια νότα φόβου, είπε το ίδιο άτομο, καθώς οι υπουργοί γνωρίζουν τις συνέπειες της αποτυχίας.

Όταν οι ηγέτες της ΕΕ συγκεντρώθηκαν για την τακτική τους Σύνοδο Κορυφής τον Απρίλιο, οι αξιωματούχοι που προετοιμάζουν αυτές τις συνομιλίες είχαν συντάξει ένα ανακοινωθέν που ζητούσε «αλλαγή παραδείγματος» προκειμένου να αντιστραφεί η διαδικασία παρακμής.

Αλλά αυτή η διατύπωση δεν άντεξε στις συζητήσεις της Συνόδου Κορυφής, με τους ηγέτες να συμφωνούν αντ’ αυτού μόνο σε μια «αλλαγή πολιτικής».

Η άνοδος της ακροδεξιάς

Αρκετοί ανώτεροι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες δήλωσαν ότι μεγάλο μέρος του προβλήματος είναι η αδυναμία πολλών ηγετών. Ο Σολτς στη Γερμανία και ο Πέδρο Σάντσεθ της Ισπανίας περιορίζονται από εύθραυστους συνασπισμούς, όπως και ο Ντόναλντ Τουσκ στην Πολωνία και ο Ντικ Σούφ στην Ολλανδία, ενώ η αύξηση της υποστήριξης των ακροδεξιών κομμάτων σε όλες αυτές τις χώρες κάνει τους ηγέτες νευρικούς στο να ξοδέψουν πολιτικό κεφάλαιο σε πρωτοβουλίες της ΕΕ ή να ζητήσουν από τους ψηφοφόρους να κάνουν θυσίες που θα αποφέρουν οφέλη μόνο μακροπρόθεσμα.

Η κατάσταση αυτή έχει χειροτερέψει από τη Σύνοδο Κορυφής του Απριλίου, και μεγάλο μέρος του πόνου συγκεντρώνεται στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του μπλοκ.

Το πρόβλημα στη Γαλλία

Ο Μακρόν είναι ουσιαστικά ως μια «κουτσή πάπια», αφού παρέδωσε στην εθνικίστρια ηγέτιδα Μαρίν Λεπέν ένα de facto βέτο στη νέα κυβέρνηση, η οποία παλεύει να καθησυχάσει τους επενδυτές που εγκαταλείπουν τα ομόλογα της χώρας λόγω ανησυχιών για το δημοσιονομικό έλλειμμα.

Η Fitch Ratings, η οποία υποβάθμισε τη Γαλλία πέρυσι, έθεσε τη χώρα σε αρνητική προοπτική την Παρασκευή – μια ημέρα μετά την παρουσίαση του προϋπολογισμού της κυβέρνησης για το 2025.

Στην άλλη πλευρά του Ρήνου, η περιβόητη αυτοκινητοβιομηχανία της Γερμανίας έχει κλονιστεί από μια βίαιη επιβράδυνση των πωλήσεων στην Κίνα και ένα σχέδιο ύψους 30 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Intel Corp. να κατασκευάσει εργοστάσιο ημιαγωγών στο Μαγδεμβούργο ξετυλίγεται.

Η επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών έχει ωθήσει τους επενδυτές να αυξήσουν τα στοιχήματά τους για μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ταχύτερα από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και αυτό επιβαρύνει το ευρώ.

Η αναμονή

Καθώς οι ηγέτες μεταβαίνουν στις Βρυξέλλες, θα περιμένουν από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να παρουσιάσει πώς σκοπεύει να αντιμετωπίσει τις συστάσεις που έχει διατυπώσει ο Ντράγκι.

Οι Ολλανδοί θέλουν να αφήσουν το ζήτημα του κοινού χρέους αρχικά, ώστε οι ηγέτες να μπορέσουν να σημειώσουν πρόοδο σε άλλους τομείς όπου η συμφωνία θα είναι ευκολότερη.

Ακόμα και οι χώρες που πιέζουν περισσότερο για κοινό δανεισμό αντιλαμβάνονται ότι θα βοηθήσουν την υπόθεσή τους αν πρώτα κατασταλάξουν στα κοινά έργα που χρειάζονται χρηματοδότηση, σύμφωνα με αξιωματούχους που έχουν ενημερωθεί για τις προπαρασκευαστικές εργασίες.

Καθώς οι ηγέτες της ΕΕ μεταβαίνουν στις Βρυξέλλες, θα περιμένουν από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να παρουσιάσει το πώς σκοπεύει να αντιμετωπίσει τις συστάσεις που έχει θέσει ο Ντράγκι.

Η πιο βασική υπηρεσία που έχει παράσχει ο Ντράγκι είναι ότι ανάγκασε τους ηγέτες της ΕΕ να αναγνωρίσουν πόσο σοβαρά είναι τα προβλήματα, δήλωσαν άλλοι αξιωματούχοι.

Οι επικεφαλής των κυβερνήσεων ταράχτηκαν από την ανάλυσή του, άρχισαν να συζητούν τι θα χρειαστεί για να αντιστραφεί η κατάσταση. Το ερώτημα τώρα είναι αν θα είναι σε θέση να δράσουν.

Μπορεί να άργησαν να φτάσουν σε αυτό το σημείο, αλλά τώρα εκτιμούν τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασής τους, λέει η Stephanie Yon-Courtin, ευρωπαία βουλευτής του κόμματος του Μακρόν.

«Ή τώρα ή ποτέ», δήλωσε στην τηλεόραση του Bloomberg τον περασμένο μήνα.

πηγή: ot.gr