Τουλάχιστον 1.5 βαθμό η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια

Στις 11 Σεπτεμβρίου 2024, επιστήμονες της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών δημοσίευσαν στη διεθνές περιοδικό Atmosphere εργασία με θέμα τη μελέτη των τάσεων βασικών κλιματικών παραμέτρων στην Ελλάδα την περίοδο 1991-2020.

Η μελέτη αφορούσε στις τάσεις μεταβολής της θερμοκρασίας, της βροχόπτωσης, και της θερμοκρασίας θάλασσας την τελευταία τριακονταετία.

Τα δεδομένα που αναλύθηκαν προέρχονται από την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus.

Όσον αναφορά τη θερμοκρασία, η Εικόνα 1 παρουσιάζει την τάση μεταβολής της μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας την τριακονταετία 1991-2020 για όλες τις πρωτεύουσες των περιφερειακών ενοτήτων της χώρας. Όπως διακρίνεται στην Εικόνα 1, στο σύνολο του Ελλαδικού χώρου η τάση αυτή είναι αυξητική. Κατά μέσο όρο και για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας, η τάση αύξησης είναι περίπου 0.05 °C ανά έτος, το οποίο σημαίνει ότι η μέση θερμοκρασία στη χώρα έχει αυξηθεί περίπου 1.5 °C κατά τα τελευταία 30 έτη.

Η αύξηση αυτή παρουσιάζει όμως γεωγραφικές διαφοροποιήσεις. Πιο συγκεκριμένα, σε πολλές περιοχές κυρίως της Βόρειας Ελλάδας, οι οποίες είναι απομακρυσμένες από τη θάλασσα, η τάση αύξησης φτάνει περίπου τους 0.07 °C ανά έτος, το οποίο σημαίνει ότι η μέση θερμοκρασία στις περιοχές αυτές έχει αυξηθεί πάνω από 2 °C μέσα στα τελευταία 30 έτη. Αντιθέτως, σε περιοχές της Νότιας Ελλάδας και κυρίως στην Κρήτη, η τάση αύξησης είναι αρκετά μικρότερη. Στην Εικόνα 2 παρουσιάζεται η ίδια πληροφορία αλλά με τη μορφή ιστογραμμάτων για κάθε πόλη.

Για σύγκριση, σημειώνουμε ότι στον πλανήτη η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί ~0.6-0.8 °C κατά την ίδια περίοδο, ενώ στη Ευρώπη κατά 1.2 βαθμούς.

Πιο θερμός ο Αύγουστος στη Βόρεια Ελλάδα και την Πελοπόννησο

Σύμφωνα με το δίκτυο των 53 μετεωρολογικών σταθμών του meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (Ε.Α.Α) που λειτουργούν ανελλιπώς από το 2010 μέχρι σήμερα, τον φετινό Αύγουστο η μέση τιμή των μεγίστων ημερήσιων θερμοκρασιών κυμάνθηκε σε υψηλά επίπεδα στο σύνολο της χώρας, σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2019.

Ο φετινός Αύγουστος (όπως ο Ιούνιος και ο Ιούλιος) χαρακτηρίστηκε από πολλές και συνεχόμενες ημέρες με μεγάλες θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας και ήταν o πιο θερμός Αύγουστος από το 2010 στη βόρεια – δυτική Ελλάδα, στο Ιόνιο και στην Πελοπόννησο, με τις μέσες μηνιαίες τιμές να κυμαίνονται έως και +1.8 °C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Στα υπόλοιπα γεωγραφικά διαμερίσματα (με εξαίρεση την Θεσσαλία 3ος θερμότερος) καταγράφηκε ως ο 2ος θερμότερος από το 2010 (παραμένει ως θερμότερος ο Αύγουστος του 2021).

Ο παρακάτω χάρτης δείχνει τις αποκλίσεις της μέσης μέγιστης θερμοκρασίας τον Αύγουστο 2024 ανά γεωγραφικό διαμέρισμα.

Το επόμενο γράφημα παρουσιάζει την κατάταξη του μήνα Αυγούστου ανά έτος, ανάλογα με τη μέση μηνιαία τιμή της μέγιστης θερμοκρασίας. Ο Αύγουστος του 2024 ήταν ένας πολύ θερμός μήνας σε συνέχεια των πολύ θερμών Ιουνίου και Ιουλίου 2024, με τις μέσες τιμές του μήνα να είναι σχεδόν 1°C πάνω από τον δεύτερο θερμότερο (Αύγουστος 2021) σε βόρεια και δυτική Ελλάδα.

Συνεχόμενες θετικές αποκλίσεις σημειώθηκαν σε όλη τη χώρα από τις αρχές του μήνα έως το τέλος του μήνα, κυρίως σε βόρεια Ελλάδα, δυτική Ελλάδα, Ιόνιο και Πελοπόννησο της τάξης των 6-8°C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Μικρές αρνητικές αποκλίσεις σημειώθηκαν μόνο στα νησιά του Αιγαίου και στην Κρήτη με την παράλληλη επικράτηση του μελτεμιού.